Marienburg.pl
Nasze Miasto, Nasza Pasja...

Religie, cmentarze - Kwidzyn - cmentarz żydowski

konto_usunięte - Pią 16 Mar, 2007 00:20
Temat postu: Kwidzyn - cmentarz żydowski
Cmentarz żydowski w Kwidzynie

Zaczynam ten temat, choć sam nie wiem gdzie się ten cmentarz znajdował, a wiadomo, że był - zachęcam do dyskusji i dzielenia się informacjami.

konto_usunięte - Pią 16 Mar, 2007 10:26

http://www.jewishgen.org/...ope/pol-kr.html

Cytat:
KWIDZYN: US Commission No. POCE000762 Map
Alternate name: Marienwerder in German. Kwidzyn is located in Elblag at 53°44' 18°55', 69 km SSE of Gdansk. Cemetery location: ul. Kosciuszki. Present town population is 25,000-100,000 with no Jews.

* Town: Urzad Miasta, ul. Warszawska 19, tel. 42-31.
* Local: Urzad Wojewodzki w Elblagu, ul. Wojska Polskiego 1, tel. 27001.
* Interested: Panstwowa Sluzba Ochrony Zabytkow Elblag, ul. Wojska Polskiego 1, tel. 24553.

Earliest known Jewish community was 1849 (262 Jews). 1937 Jewish population was 13. Effecting the Jewish community was `Judenedikt' 1812. The Orthodox and Progressive/Reform Jewish cemetery was established in 19th century. The isolated urban flat land has no sign or marker. Reached by turning directly off a public road, access is open to all. A broken masonry wall with no gate surrounds. The size of the cemetery before WWII and now is 0.25 hectares. There are no gravestones, structures, or mass graves. Municipality owns site used as a park. Properties adjacent are residential. Rarely, local residents visit. The cemetery was vandalized during WWII, but not in the last ten years. There has been no maintenance. Authorities clean or clear occasionally. The cemetery was liquidated and now is a city park.
Wiktor Knercer, 10-685 Olsztyn, ul. Barcza 33/16, tel. 33-86-07 visited site June 1992 and completed survey Sept., 1992. Documentation: Map dated 1910. Deutsches Stadtebuch, Eoick Kenser, 1939

KB - Sob 17 Mar, 2007 20:24

Mam zdjęcia, które wykonał Aleksander Wąsowicz z komisji rabinackiej ds cmentarzy. Przedstawiają one teren cmentarza żydowskiego w Kwidzynie.
KB - Sob 17 Mar, 2007 20:26
Temat postu: Kwidzyn
i kolejne....
KB - Sob 17 Mar, 2007 20:29
Temat postu: Kwidzyn
i jeszcze...
konto_usunięte - Sob 17 Mar, 2007 22:49

No właśnie zastanawia mnie ta lokalizacja (nie jestem znawcą Kwidzyna, co prawda bywam tam 2-3 w tygodniu ;-) ) na Maβstab'ie nr 2279 ze stanem 1904 teren ten oznaczony jest jako cmentarz katolicki (ewangelicki?)

Czekam na śledztwo malgos :-D i opinię Porcellusa

malgos - Nie 18 Mar, 2007 10:20

Nie, nie, KB bardzo dobrze pokazał miejsce gdzie on się mieścił - stawiałam na to właśnie miejsce z tym że nie tak blisko skrzyżowania ale lekko "głębiej", zaraz przy ulicy stały budynki. Natomiast katolicki był nieco bliżej mostu, po drugiej stronie dzisiejszego ronda.
KB - Wto 20 Mar, 2007 14:47
Temat postu: Żydzi w Kwidzynie
Jak podaje "The Encyclopedia of Jewish Life Before and During the Holocaust", pierwsze wzmianki o osadnictwie żydowskim w Kwidzynie pochodzą z 1798 roku. W 1815 roku powstał cmentarz żydowski, a w latach 1830 i 1930 wzniesiono dwie synagogi. W 1846 roku w Kwidzynie mieszkało 220 wyznawców judaizmu. Liczba Źydów w mieście wzrosła do 295 w 1880 r. Znanym Żydem urodzonym w Kwidzynie był Paul Hirsch - minister-prezydent (?) Prus w Republice Weimarskiej.

W 1933 roku w społeczność kwidzyńskich Żydów liczyła około dwustu osób. Nazistowskie represje sprawiły, że liczba Żydów w Kwidzynie spadła do trzynastu w 1937 r. Podczas Nocy Kryształowej spalono miejscową synagogę, a kilka osób narodowości żydowskiej zostało aresztowanych. W maju 1939 roku w mieście nie było już żadnego Żyda.

-------------

To tyle, co wynotowałem z The Encyclopedia of Jewish Life Before and During the Holocaust. Nie daje mi spokoju to określenie "minister-president". Wiecie może co to była za funkcja?

KB - Wto 20 Mar, 2007 14:49

Jako ciekawostka - kilka słów o The Encyclopedia of Jewish Life Before and During the Holocaust można znaleźć tutaj: http://www.nyupress.org/jewishlife/
konto_usunięte - Wto 20 Mar, 2007 15:10

KB napisał/a:
Nie daje mi spokoju to określenie "minister-president".


Paul Hirsch (17 November 1868 - 1 August 1940) was a German politician and a member of the Social Democratic Party who served as Prime Minister of Prussia from 1918 to 1920.
źródło - http://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Hirsch

Prime Minister = premier - może o taką interpretacje chodzi

KB - Wto 20 Mar, 2007 15:17

Prime minister to prime minister, a w Encyklopedii było jak wół: "minister-president", to może nie być premier.... Ale może to rzeczywiście ten Hirsch, o którym piszesz. Funkcję sprawował jeszcze przed 1933 r, więc możliwe.
konto_usunięte - Wto 20 Mar, 2007 15:25

z języka niemieckiego

Ministerpräsident - premier

więc po prostu ktoś sobie dosłownie przetłumaczył lub też rozdzielił to słowo niemieckie na dwa i wyszedł taki kolokwializm "minister-president"

KB - Wto 20 Mar, 2007 15:27

Pewno masz rację. Mi to skojarzenie nie przyszło do głowy - 4 języków się uczyłem, ale nigdy nie niemieckiego.
konto_usunięte - Wto 20 Mar, 2007 15:28

KB napisał/a:
4 języków się uczyłem, ale nigdy nie niemieckiego


skorzystałem ze słownika on-line by uściślić wynik ;-)

konto_usunięte - Czw 19 Kwi, 2007 18:48

Tak wygląda tablica upamietniająca cmentarz żydowski w Kwidzynie
Hagedorn - Czw 19 Kwi, 2007 19:23

widać po tablicy, że wielu osobom ona przeszkadza... :-(
konto_usunięte - Czw 19 Kwi, 2007 19:36

Cytat:
widać po tablicy, że wielu osobom ona przeszkadza...


I tak się dziwię, że jeszcze stoi

malgos - Czw 19 Kwi, 2007 21:35

Hagedorn napisał/a:
wielu osobom ona przeszkadza


jak na Kwidzyn to i tak jest w rewelacyjnym stanie :->

konto_usunięte - Sob 21 Kwi, 2007 11:37

Informacja: e-kwidzyn

malgos napisał/a:
Nieco uzupełniając - pierwsi mieszkańcy wyznania mojżeszowego w Kwidzynie to Leib Jakob Levin z rodziną w roku 1798, w 1802 były już cztery rodziny zaś w roku 1811 osiem. Rok 1816 to 69 Żydów, "kulminacja" nastąpiła w latach 1858-1861 kiedy to w mieście zanotowano 337 mieszkańców tego wyznania, od tego czasu ta liczba stale malała. Ciekawostką jaką podaje monografia jest to iż w tamtym czasie na 200 Żydów 197 miało obywatelstwo pruskie.
Faktycznie pozwolenie na założenie cmentarza uzyskali w roku 1815, do tego czasu bowiem musieli chować swoich zmarłych na cmentarzu żydowskim w Sztumie.
Odnośnie synagogi (pewnie się powtarzam) - w kwietniu 1831 starsi gminy żydowskiej (Meyer, L. Cohn i Freilander) uzyskali od władz pozwolenie na budowę synagogi przy ulicy Murowej (przy Bramie Grudziądzkiej), oddano ją do użytku w roku 1832.
Ciekawostką jest jak to pod koniec lat dwudziestych agitacja NSDAP napotykała w Kwidzynie trudności i jak między innymi miejscowe drukarnie nie chciały przyjmować do druku plakatów i ulotek ze swastyką i z hasłami "Żydom wstęp wzbroniony", miejscowa gazeta "Weichsel Zeitung" nie pozostawała w tyle i również nie przyjmowała ogłoszeń o podobnej treści.
Represje wobec ludności pochodzenia żydowskiego i dodatkowo legitymującej się polskim obywatelstwem nasilały się od kwietnia 1933, po wydaniu ustawy eliminującej ze służb państwowych osoby pochodzenia niearyjskiego. Początkowo te działania miały zmusić Żydów do emigracji, potem, po bojkocie i blokowaniu żydowskich sklepów nieco się to uspokoiło choć nadal niszczono witryny sklepów żydowskich napisami "Żyd, który kupuje u Żyda, nie należy już do niemieckiego narodu". Noc z 9 na 10 listopada 1938, zwana "nocą kryształową" to podpalenie kwidzyńskiej synagogi, straż pożarna będąca na miejscu nie gasiła pożaru lecz pilnowała jedynie aby nie rozprzestrzenił się na sąsiednie budynki.
Cmentarz żydowski o którym głównie jest ten temat sprofanowano już w roku 1935, kiedy to zrównano go z ziemią i przekazano jednej ze szkół aby założono na nim ogród warzywny. Ostania rodzina żydowska która wymeldowała się z Kwidzyna w roku 1939 to Cohn.

konto_usunięte - Sob 21 Kwi, 2007 15:09

Informacja: e-kwidzyn

Budslavsky napisał/a:
Lokalizacja cmentarza żydowskiego była znana każdemu, kto przeglądał przedwojenny plan miasta. O cmentarzu tym przypomniano sobie w mieście w końcu lat 70-tych, gdy w czasie robót ziemnych na ul. Kościuszki w miejscu mniej więcej dzisiejszej tablicy pamiątkowej wykopano kości.
W tamtych czasach, aby pobudzić jakąkolwiek instytucję miejską do energiczniejszych działań należało zaangażować w sprawę miejski komitet partyjny albo milicję. /Ponieważ nie było wówczas ani wydziałów ochrony środowiska ani stowarzyszeń ekologicznych, to również interwencje w sprawach ochrony zagrożonej przyrody polegały na dostarczaniu na biurko komendanta MO słoików z woda pobraną z zapaskudzonej Liwy na wys. Białek/
W sprawie wykopalisk na Kościuszki złożyłem formalne doniesienie na milicję o poniewieraniu się na ulicy szczątków ludzkich. Po jakimś czasie dostałem odpowiedź, że sprawa nie ma znamion kryminalnych, ponieważ wykopane kości pochodzą z dalekiej przeszłości.

PS.W 1939 r. Weichsel Zeitung wydawana przez Wendta Grolla donosiła jednak tryumfalnie "Kwidzyn oczyszczony z Żydów".

KB - Nie 22 Kwi, 2007 09:28

Ok, a wiecie jak doszło do umieszczenia tego kamienia pamiątkowego na terenie cmentarza? Czyja to była inicjatywa?

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group