Marienburg.pl Strona Główna Marienburg.pl
Nasze Miasto, Nasza Pasja...

FAQFAQ  SzukajSzukaj  UżytkownicyUżytkownicy  GrupyGrupy
RejestracjaRejestracja  ZalogujZaloguj
 Ogłoszenie 

Ta witryna korzysta z plików cookie. Możesz wyłączyć ten mechanizm w ustawieniach przeglądarki.
Więcej informacji na ten temat znajdziesz w naszej Polityce dotyczącej "cookies"

Chronimy Twoją prywatność
Więcej informacji na ten temat znajdziesz w temacie o RODO


Poprzedni temat «» Następny temat
Jerzwałd, przyroda, historia, ludzie
Autor Wiadomość
Ewingi 
Ewingi

Pomógł: 2 razy
Wysłany: Sob 20 Cze, 2009 00:24   Jerzwałd, przyroda, historia, ludzie

Jerzwałd. Przyroda, historia, ludzie, autorstwa Anny Rękawek i Janusza Sokołowskiego (2002r.) jest pierwszym wydawnictwem w języku polskim, o charakterze monograficznym, dedykowanym pojedynczej miejscowości Ziemi Zalewskiej. Autorzy przy współpracy i pomocy szerokiego grona osób, między innymi Kazimierza Madeli, przedstawili w interesujący sposób opis tej uroczej i modnej wioski nad jez. Płaskim. Oprócz informacji dotyczących środowiska okolic Jerzwałdu, można zapoznać się z najstarszymi dziejami tej wsi, począwszy od czasów, gdy tereny nad Jeziorakiem i Ewingami zamieszkane były przez pruskie plemię Pomezanów. Czy okolice Jerzwałdu to obszar tajemniczego terytorium (osady?) Geria, wymienionej w traktacie dzierzgońskim z 1249r., zawartym między plemionami pruskimi a zakonem krzyżackim? Przytoczona w książce legenda o zatopionym kościele nad Jez. Jasnym mogłaby potwierdzać tą hipotezę.
Niezwykle cenne jest podanie w tłumaczeniu na język polski pełnych tekstów aktów nadania Jerzwałdu z XIV wieku. Dla czytelnika, szczególnie mieszkańca tych terenów, interesujące będą opisy codziennego życia jerzwałdzian na przestrzeni ostatnich dziesiątków lat, przed naszym powrotem, jak to określono, na ziemie „wyzyskane”. Należy dodać, że Jerzwałd był w 1939 r. najludniejszą wioską ówczesnego powiatu morąskiego. Utrwalono dla potomnych również wydarzenia nowych „starych czasów”. Jest to o tyle ciekawe, że autorzy aktywnie w nich uczestniczyli. Bogata i interesująca jest również ikonografia, fotografie przedstawiają także scenki z życia rezydującego w Jerzwałdzie Zbigniewa Nienackiego czy Aleksandra Minkowskiego. Szkoda tylko, że ze względu na możliwości techniczne tej publikacji, niemożliwe było zamieszczenie kolorowych zdjęć fotografików związanych z Parkiem, znanych z innych wydawnictw tej instytucji.
Opracowanie zamyka wykaz literatury wykorzystanej przez autorów. Na podstawie cytowanej literatury naukowej opracowano znaczne fragmenty książeczki, przytoczono też polskie tłumaczenie wspomnianego traktatu z 1249r. Zakres terytorialny i rzeczowy tej monografii nie stanowił przesłanek do tak obszernego, momentami, zaprezentowania zagadnień związanych z ogólnymi dziejami Prus (np. prawie 2 strony poświęcone organizacji kościelnej Prus albo opis powinności wojskowych mieszkańców za czasów krzyżackich) czy przytoczenia bez komentarza tak specyficznego źródła jak wspomniany tekst z XIIIw. Niestety nie wspomniano ani słowem o udziale żywiołu polskiego w kolonizacji i w dawnych dziejach Jerzwałdu, wzmianki na ten temat można znaleźć np. w pracy Edwarda Martuszewskiego, Ludność polska w powiecie morąskim w XIX wieku, Olsztyn 1977. Zauważyć można również w publikacji reminiscencje nie tak dawnych sporów o powiat (w tłumaczeniu aktu nadania Jerzwałdu z 1343r., wsie Keyserwalde i Lixainen wymieniono jako leżące k. Morąga), między innymi przez wyraźne preferowanie znaczenia administracyjnego Morąga, powstałego notabene, o czym nie wspomniano przy opisywaniu genezy tego powiatu, w ramach podziału Prus Górnych, których stolicą, przez kilkaset lat było Zalewo.
Reasumując należy stwierdzić, że praca ta wnosi cenny wkład w poznanie dziejów Ziemi Zalewskiej.
Spis treści:

Rzeźba terenu................................................... 3
Klimat............................................................. 3
Szata roślinna.................................................... 4
Świat zwierząt................................................... 5
Kiejsy. Gerswalde. Jerzwałd .................................. 5
Prusowie ......................................................... 5
Misja chrześcijańska i podbój Prus ........................... 6
Pokój dzierzgoński .. ...................................... 9
Organizacja państwa........................................... 15
Kolonizacja....................................................... 15
Organizacja kościelna w Prusach.............................. 16
Sieć parafialna .................................................. 16
Handel i gospodarka ... ...................................... 18
Pierwsze zapiski o Jerzwałdzie i pierwszy jego koniec.......18
Akt nadania części Jerzwałdu dla Skypelona................. 18
Akt nadania innej części Jerzwałdu dla Lutyna i Warpuna.. 20
Osadnictwo szkatułowe......................................... 24
Gospodarowanie w puszczach................................ . 25
Drogi lądowe i wodne........................................... 27
Jerzwałd do 1939 roku.......................................... 28
Wojna................................ ........................... 34
Wracamy na „Ziemie Wyzyskane"..............................36
Akcja osadnictwa................................................ 38
Nowe ”stare" czasy ............................................ 39
Szkoła............................................................. 39
Punkt biblioteczny .............................................. 42
Administracja Lasów Państwowych.......................... 42
Poczta.............................................................43
Punkt felczerski ..................................................44
Gospodarka rybacka............................................44
Park Krajobrazowy .......................................... .44
Cmentarz........................................................ 45
Architektura i budownictwo................................... 46
Ludzie pióra......................................................47
Biuletyn „Pomezanie".......................................... 49
Inna działalność................................................ 49
Ochotnicza Straż Pożarna..................................... 50
Legenda o zatopionym kościele w Jeziorze Jasnym........ 51
Czy istniał kiedyś kościół w Jerzwałdzie ................... 53
Jerzwałd teraz ........... ....................................54
Literatura.............................. .........................55

Jerzwald.jpg
Plik ściągnięto 4888 raz(y) 39,26 KB

Ostatnio zmieniony przez Ewingi Sob 20 Cze, 2009 00:25, w całości zmieniany 1 raz  
 
 
Ewingi 
Ewingi

Pomógł: 2 razy
Wysłany: Pią 25 Gru, 2009 01:21   

Skan stron książki znajduje się w albumie Beaty (Jerzwałd) pod adresem http://picasaweb.google.p...HistoriaLudzie#
 
 
Wyświetl posty z ostatnich:   
Odpowiedz do tematu
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Nie możesz załączać plików na tym forum
Możesz ściągać załączniki na tym forum
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group