Marienburg.pl

waslew10

Szyleny (Schillgehnen) / okolica.
Pierwszymi nadaniami biskupa Henryka Fleminga w komornictwie braniewskim były przywileje dla późniejszych Szylen i Rogit. Majątek Syrien, obejmujący 60 włók na polach Syrien i Clopien, otrzymał około 1284 roku Henryk Hundirthusen vel Hunderthuben. W zamian obciążono go dwiema służbami rycerskimi, podwójnym czynszem rekognicyjnym oraz płóżnym. Wkrótce jednak Henryk Hundirthusen odsprzedał majątek niejakiemu Henrykowi, który od nazwy pruskiego pola przyjął nazwisko Syrien. Jemu też wystawił biskup 16 czerwca 1290 roku nowy przywilej.
Jak zazwyczaj, część majątku (tutaj 40 włók) przeznaczono na wieś. Osadzono w niej Prusów. W ten sposób powstały Szyleny. Biskup Jordan (1327-1328) przywilejem z 1 września 1328 roku nadał wsi dodatkowo siedem włók i sześć morgów chełmińskich lasu. Pozostałe 20 włók utworzyło majątek, dla którego w końcu XIV lub na początku XV wieku przyjęła nazwę - Bemowizna.
Wojny XV wieku zniszczyły zarówno Bemowiznę jak i Szyleny. W 1484 roku ówczesny właściciel Szylen, Jerzy Palten, zmuszony był sprzedać 40 włók biskupowi Mikołajowi Tungenowi, który przekazał je kapitule warmińskiej w zamian za obowiązek odprawiania określonych nabożeństw.
Biskup Fabian z Łężan zamienił z kapitułą Szyleny na Miłkowo. Zamianę tę potwierdził jego następca, biskup maurycy Ferber.
W wojnie lat 1519-1521 Szyleny zostały całkowicie spustoszone. W końcu 1521 roku zapisano: "na 40 włókach gospodarzy dwóch chłopów"; z roku 1523 pochodzi wzmianka: "zupełnie spustoszone". Do 1533 roku obsadzono ponownie siedem włók. Ponadto sześć włók wzięli w dzierżawę chłopi z Bemowizny, a dwie chłopi z Chłopków. W 1537 roku osiadł we wsi Stanisław - Polak, w roku 1554 mieszczanin braniewski Grzegorz Drackow, zobowiązał się obsadzić własnym sumptem 12 włók, a w 1565 roku biskup Stanisław Hozjusz nadał Pawłowi Birkmanowi dwie włoki sołeckie w zamian za 100 grzywien. Po raz pierwszy w swych dziejach miały więc Szyleny sołtysa. Dopiero w 1586 roku wieś była w pełni zagospodarowana, siedziało w niej wówczas dziewięciu chłopów i sołtys. W czasie "potopu" wieś została ponownie zniszczona. Spłonęły trzy gospodarstwa, a dwa stały pustką. W roku 1783 Szyleny były wsią królewską i liczyły 21 domów mieszkalnych, a w 1820 roku 24 domy i 136 mieszkańców. W roku 1899 wieś obejmowała obszar 802,4 ha, na którym w 1905 roku mieszkało 285 osób.
Nie wiadomo, kiedy powstała we wsi szkoła. Istnienie jej potwierdzony zapis dopiero z 1778 roku. Zapis z roku 1802 mówi o królewskiej szkole wiejskiej.
W 1939 roku gmina Szyleny liczyła 71 gospodarstw domowych i 330 mieszkańców, z których 272 utrzymywało się z rolnictwa i leśnictwa, 11 z pracy w przemyśle i rzemiośle, a 23 z pracy w handlu i komunikacji. We wsi były wówczas cztery gospodarstwa rolne o powierzchni 0,5-5 ha, dwa o powierzchni 5-10 ha, osiem o powierzchni 10-20 ha,14 o powierzchni 20-100 ha i dwa o powierzchni powyżej 100 ha.
Obecnie Szyleny dzielą się na Szyleny, Szyleny PGR i Szyleny Kolonia. W Szylenach znajduje się szkoła podstawowa, kościół pod wezwaniem św. Józefa Cieśli oraz cmentarz. Wieś ta leży przy drodze ekspresowej nr S-22 (dawna berlinka).

SZYLENY (Schillgehnen)..JPG

Plik ściągnięto 6065 raz(y) 98,92 KB

waslew10

Bemowizna (Böhmenhöfen).

Biskup Jordan (1327-1328) przywilejem z 1 września 1328 roku nadał wsi Szyleny dodatkowo siedem włók i sześć morgów chełmińskich lasów. Pozostałe 20 włók utworzyło majątek, dla którego w końcu XIV lub na początku XV wieku przyjęła nazwę - Bemowizna. Zamek w Bemowiźnie istniał bardzo krótko. Na zachodnim brzegu Pasłęki za czasów biskupa Henryka Fleminga lub Eberharda z Nysy na przełomie XIII i XIV wieku wzniesiono siedzibę biskupów warmińskich (...) Zamek został dobrze usytuowany, z trzech stron otaczały strome skarpy, z czwartej umocniono go fosą i wałami ziemnymi, które rozdzielały też na dwie części sam zamek. Główny budynek o wymiarach 7 X 13 m i kaplica mieściły się w dalej wysuniętej na cyplu części. Dokument lokacyjny wsi z 1330 r nie wymienia już zamku, więc zapewne przestał istnieć ok. 1320 r. W okresie międzywojennym były badane przez K.H. Klasena.
Szczegółowy spis dóbr szlacheckich w powiecie braniewskim, sporządzony 26 stycznia 1773 roku przez pruską komisję kwalifikacyjną, wymienia majątki znajdujące się wówczas w posiadaniu polskich rodzin. I tak właścicielem Bemowizny był Jan Wawrzyniec Bąbek. Do końca 1945 r. uruchomiono we wsi młyn, jeden z siedmiu jakie wówczas znajdowały się w powiecie braniewskim.

SZYLENY. BEMOWIZNA,.jpg

Plik ściągnięto 6060 raz(y) 77,54 KB

SZYLENY 2010..png

Plik ściągnięto 6061 raz(y) 97,72 KB

waslew10

Szyleny.

KOŚCIÓŁ PARAFIALNY SZYLENY..jpg

Plik ściągnięto 5869 raz(y) 18,03 KB

SZKOŁA SZYLENY..jpg

Plik ściągnięto 5869 raz(y) 41,55 KB