Marienburg.pl

[zet48]

Były aż trzy Kościoły św. Jerzego w Tczewie i wszystkie należały do gminy ewangelickiej.
Pierwszy zwany szpitalem św. Jerzego (z racji wykorzystywania go jako lecznica dla chorych na trąd) powstał w pokrzyżackiej kaplicy przy dzisiejszym placu Marszałka Piłsudskiego. Niestety 1626 roku podczas wojen szwedzkich kaplicę zniszczono lub rozebrano, ale już w 1635 dzięki zezwoleniu króla Władysława IV Wazy wyznawcy reformy Lutra przejęli i przemianowali na kościół św. Jerzego pokrzyżacki spichlerz zwany joannickim (od zakonu rycerskiego, który miał w okolicy duże posiadłości do 1370 roku). Była to budowla w części murowana, ale w większości z pruskiego muru, miała smukłą drewnianą wieżyczkę z trzema dzwonami (wieżę zniszczono podczas kolejnej wojny szwedzkiej). Przy parafii działała szkoła i niewielki cmentarz. Spichlerz znajdował się przy Krótkiej 4, wielokrotnie niszczony i odbudowywany użytkowany był przez długie lata.
W czasach saskich sytuacja ewangelików uległa pogorszeniu …również z braku pieniędzy kościół przy ulicy Krótkiej popadał w ruinę.
W 1839 roku (lub jak podaje inne źródło w 1853 roku) zakupiono z funduszy podarowanych przez króla Wilhelma IV gotycki kościół podominikański (parafia katolicka sprzedała budowlę ponieważ potrzebne były pieniądze na remont Fary). Dzisiejszy kościół św. Stanisława Kostki służył protestantom jako świątynia św. Jerzego do roku 1945.

Na zdjęciu pozostałości szczytu kościoła św. Jerzego przy ulicy Krótkiej 4.

---

tczew_fotografia_nr_241_146.jpg

Plik ściągnięto 143 raz(y) 64,82 KB

[dirschauowiec]

[zet48]

[dirschauowiec]

Tę opinię słyszałem podczas jednego ze spacerów organizowanych przez ZK-P, a wygłosił ją przewodnik, czyli p. Michał Kargul. Mam nadzieję, że się nie przesłyszałem

[zet48]

Również byłem na tym i na innych spacerach organizowanych przez ZK-P ...pamiętam słowa Michała ale ja przytoczyłem tu informację z Tczewskich publikacji.

[Feterniak]

Ech te nasze tczewskie publikacje....

Jest w nich niestety sporo kwiatków, a ten z podawaniem fragmentów zachowanej Baszty Narożnej, jako pozostałości po kościele św. Jerzego to jeden z częstszych. Jak wieść gminna niesie, komuś blendy, widoczne na zdjęciu wieży powyżej, skojarzyły się z zamurowanymi oknami kościelnymi i tak powstała kolejna legenda...

Działka na Krótkiej 4 faktycznie znajduje się za widocznym na zdjęciu fragmentem murów, ale wystarczy spojrzeć na resztki baszty od środka, by zauważyć, że trudno wyobrazić sobie budowlę, której ścianami będzie akurat ten narożnik murów. Ewentualnie coś mogło być dobudowane do wewnętrznej ściany baszty, której dziś już nie ma (a nawet nie mamy pewności, że taka była!).

Można by kombinować, że pierwotny spichlerz wykorzystywał jako ściany nośne mur miejskie po obu stronach baszty (coś takiego sugeruje Z. Nawrocki na mapce w swojej najnowszej książce), ale jak już to raczej mógł to być jedynie fragment między basztą na Krótką 3.

Zważywszy na fakt, że mur był jednak budowlą pierwotną, a ewentualna "doczepka" od środka miała na jego wygląd zewnętrzny praktycznie zerowy wpływ, to trudno stwierdzić, że jest to fragment kościoła. Co najwyżej, że kościół przylegał do widocznego fragmentu murów i tyle.

Natomiast co do pierwszego kościoła św. Jerzego, to znajdował się on na terenie najstarszej, funkcjonującej do dziś nekropoli miasta, czyli na terenie cmentarza ewangelickiego przy ulicy 30 Stycznia. Było to dawne leprozorium (kościółek, szpital dla trędowatych i cmentarz), które w XVI wieku przejęli ewangelicy i użytkują do dnia dzisiejszego.


Niestety nie mam pojęcia gdzie konkretnie był on zlokalizowany, zważywszy na pamięć historyczną przy stawianiu budynków kościelnych niewykluczone, że nawet tam, gdzie stoi dziś kaplica ewangelicka.

[svistak]

Nie wiem gdzie to wrzucic.
Warto przeczytac calosc http://kpbc.umk.pl/dlibra...d=1866&dirids=1

[mirza2]

Witam

Chciałbym dodać ciekawą, jak sądzę, informację dotyczącą kościoła św.Jerzego, tego z ulicy Krótkiej.
Jego lokalizacja ( Evang. Kirche) jest określona na pochodzącym z początku XIXw. planie Kaweraua:
wzdłuż ul. Krótkiej (jej odcinka przy murze), tylnym szczytem (prawdopodobnie, sądząc po położeniu krzyża na rzucie budowli) do ul.Rybackiej.

Potwierdzało by to usytuowanie miejskich budowli przedstawione na XVII wiecznej rycinie Hartknocha, o czym powiedziano w poście Tczew średniowiczny, a współczesny

---

Plan von Dirschau.JPG

Plik ściągnięto 197 raz(y) 89,36 KB

[zet48]

Kod:

Ks. Mettenmeyer przejął parafie w roku 1838, gdy kościół (FARA) zawalał się wprost i wskutek tego odprawiały się nabożeństwa przez lat jedenaście to jest od 14 listopada 1830 roku, do grudnia 1841 roku w kościele podominikańskim, który to został po usunięciu Dominikanów i konfiskacie kościoła w roku 1818 oddany gminie katolickiej, Niestety wtenczas właśnie uległ zupełnemu zniszczeniu kościół luterski a dawny spichlerz komturski przy końcu ulicy Rybackiej położony, ponad Wąską, gdzie obecnie p. Struczyński wybudował swój dom.

"FARA ŚW. KRZYŻA W TCZEWIE" 1939 rok

[zet48]

Po kościele przy Krótkiej 4 został jedynie cmentarz i dzwon, który skonfiskował Magistrat. Ów dzwon trafił później do Fary, można go było poznać po napisie "Helb Gott, Maria beroth, S. Anna lebs droth"

[mirza2]

W opracowaniu "Muzeum Wisły w Tczewie" autorstwa Romana Klima odnależć można epilog losów kościoła św. Jerzego przy ul. Krótkiej:

Cytat:

Budynki siedziby Muzeum Wisły mają zabytkowy charakter. Wybudowano je w ostatniej ćwierci XIX w. i były Fabryką Wyrobów Metalowych Kelcha. Jej tradycja sięga 1857 r., a powstała z małego warsztatu mechanicznego Emila Kelcha. Mieściła się wówczas na terenie późniejszego /tak w oryginale/, a nie istniejącego już kościoła ewangelickiego u zbiegu ulic Rybackiej i Wąskiej /tak w oryginale/

Tytułem wyjaśnienia należy dodać, że w 1839 roku ewangelicy, dzięki znacznemu wsparciu finansowemu króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III, uzyskali od gminy katolickiej kościół podominikański, wówczas pod wezwaniem św. Mikołaja. Poświęcony w roku 1853 jako nowy kościół św. Jerzego, pozostał pod tym wezwaniem do 1945 roku.